Het medium film is een van de best bekende mediums om verhalen te delen. Het is toegankelijk, makkelijk te consumeren en kan verschillende verhalen vertellen. Zo ook voor geschiedenis, al dan niet met semi fictieve varianten. Tegenwoordig komen mensen op deze manier nog makkelijker in aanraking met geschiedenis, helemaal via streamingdiensten. Op de potentie van dit platform als geschiedenis verteller ga ik in deze post verder op in.
Het was niet lang geleden dat ik weer eens aan het scrollen was door het enorme aanbod van de Netflix bibliotheek. Meer dan 1500 films staan op de website, die je allemaal kan kijken voor ongeveer een tientje per maand. Een paar jaar gelden brak dit fenomeen door op de ‘mainstream’ markt: videotheken sloten hun deuren en zelf de illegale filmdistributie nam af. Ah, de nostalgie van naar het Videoland te gaan om tussen een enorme DVD’s wat uit te zoeken voor het weekend. Nu is de associatie voor jongere mensen met het woord Videoland die van RTL series en films online. Maar door het grote succes is de markt voor streamingdiensten verzadigd: er zijn meer aanbieders bijgekomen wat het aanbod heeft vergroot, maar versplintert. Netflix is de grootste, met meer dan 200 miljoen abonnees. Disney+, Amazon Prime, Videoland (NL) en HBO Max zijn daarna de grootste aanbieders op de westerse markt.
Deze nieuwe platforms brengen duizenden films en series met zich mee. Netflix is een uitzondering op de regel eigenlijk: veel streamingdiensten huren de rechten voor films en series, maar Netflix loopt al voor en maakt ook eigen series en films. Voor het gemak van de beperktheid van deze korte blog kijk ik naar het historische internationale, eigen producties van Netflix, wat de populairste service in Nederland is. Deze historische series zijn niet geheel onpopulair: The Crown, Bridgerton, Barbarians, First They Killed My Father, Roman Empire, Five Came Back en Marco Polo. Deze series portretteren niet alleen een mogelijk historische werkelijkheid, maar ze openen wel een mooi vertolkte, historische wereld voor het publiek. Zeker The Crown is immens populair, aangezien dit het enige cinematografische briografie is van Queen Elizabeth van Groot-Brittannië. Maar de historische waarde hiervan moet niet overschat worden: de familie zelf heeft wellicht een vinger in de pap gehad zodat de Royals niet te slecht werden afgebeeld. Historische Films heeft Netflix minder gemaakt en blijven ze vooral rechten huren.
Ik denk dat het boeiendste is om juist internationaal te kijken naar het aanbod dat Netflix verspreid via het online platform. Ze kopen rechten van verschillende landen voor historische films. Zo stuitte ik niet te lang geleden op de Italiaanse l incredibile storia dell isola delle rose. Een bijzonder verhaal die in deze Italiaanse productie mooi wordt verteld. Zonder Netflix had ik het nooit gevonden. Ook de Deense 1864 viel ook zo op mijn pad, maar deze is verre van historisch verantwoord. De lijst is nog wel langer dan dit natuurijk. Het grootste probleem blijft ook het regionale aanbod. Niet alle rechten worden voor elk land gekocht. Het zou toch ideaal zijn als dat niet bestond, konden we ook echt alles zien wat de wereld te bieden heeft!
Streamingdiensten kunnen zo makkelijk zelf producties maken, of bestaande producties huren om de distribueren. Maar deze zijn vaak gedramatiseerd. Wellicht hier nog ruimte voor de publiekshistoricus om een nieuwe rol in te verkrijgen.
In de volgende post zal ik reflecteren op een opdracht voor het tweede vak en hoe het Amsterdam Museum de controversiële gouden koets tentoonstelt.